veðrun og rof
veðrun molnar berg þar sem það er og það flyst ekki um stað. T.d. þegar að vindurinn slípar fjöll og steina eða þegar steinar springa í frosti. Þegar að það er rof þá þá flytjast efni frá einum stað til annars. T.d. þegar það er framburður í ám þá blæs vindur upp jarðveg og feykir honum í burtu. Veðrun skiptist í þrjá flokka og hver flokkur brýtur niður berg á mismunandi veg.
Efnaveðrun
Efnaveðrun er þegar vatn brýtur niður t.d. steina og berg. Aflveðrun er þegar vatn fer inn í sprungur á steinum, það frýs og þangi brotnar steininn. Lífræn veðrun er þegar t.d. skordýr skríða inn í sprungur og losa það.
Vindrof
Útræn öfl
Mikilvægustu útrænu öflin eru veðrun og rof sem vatn, vindar og jöklar valda. Útræn öfl eru öfl sem vinna stöðugt að því að brjóta niður yfirborð jarðar. Ef öll útræn öfl myndu hverfa myndi allur jarðvegur vera harður og engar plöntur gætu vaxið á jörðinni. Fjöll myndu vaxa mikið og það væri ekkert líf á jörðinni.
Heimildir
Unnar Árnason . (22. október 2003). Getið þið sagt mér eitthvað um útræn öfl? Sótt frá VÍSINDAVEFURINN: https://www.visindavefur.is/svar.php?id=3815
Veðrun. (6. nóvember 2013). Sótt frá Wikipedia: https://is.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0run Vindrof. (án dags.). Sótt frá Weebly: https://utreaenoflds.weebly.com/vindrof.html |